Ten przepis cieszy się na przepisane.pl największą popularnością; pewnie dlatego, że w całości podyktowała mi go moja babcia – robiła te ciastka tak samo przez kilkadziesiąt lat i jeszcze nie jadłem lepszych. Sprawdź.
Składniki:
- 1 kg mąki pszennej, (najlepiej tortowej, ale może być każda inna),
- 500g masła (zwykle 2,5 kostki),
(w oryginalnym przepisie babci, używała ona 250 g masła i 250 g margaryny „palma”, bo w domu było biednie; ale gdyby nie było biednie, użyłaby masła zamiast margaryny.) - 250g cukru pudru,
- płaska łyżeczka sody oczyszczonej,
- płaska łyżeczka proszku do pieczenia,
- 1-1,5 (12 g) opakowania cukru wanilinowego,
- 1 jajko,
- 3 żółtka (białek nie wyrzucaj – mogą się przydać, gdyby ciasto było zbyt suche),
- odrobina margaryny do posmarowania blachy.
Z powyższych składników wychodzi dużo ciastek (około 5 blaszek – ok. 150 szt. ciastek), można podzielić składniki na pół, ale… w sumie nie warto ich robić mało, bo ciastka znikają błyskawicznie.
Przy współczesnych rozmiarach kostek masła (200g) można przygotować nieco mniej ciastek (około 120 sztuk – 4 blaszki) z następujących proporcji: 800g mąki, 400g masła (2 kostki), 200g cukru pudru, płaska łyżeczka sody oczyszczonej, płaska łyżeczka proszku do pieczenia, 10g cukru wanilinowego, 1 jajko, 2 żółtka.
Jeżeli chcemy zaangażować w pieczenie również dzieci, to można na blacie (delikatnie obsypanym mąką), część ciasta rozwałkować na grubość około 1 cm i pozwolić dzieciom wycinać foremkami do ciastek. Ponadto, takie ciastka można ozdobić orzechami np. włoskimi. Nie ma również problemu, aby dodać do ciasta kakao i zrobić ciastka o czekoladowym smaku. Pieczemy tak samo jak pozostałe ciastka.
Sposób przygotowania:
- uruchamiamy piekarnik na 180 stopni (z termoobiegiem),
Czy można wyrobić ciasto robotem kuchennym do ciasta? Można. Wszystkie składniki wrzucamy do maszyny (mąkę i cukier puder przesiewamy, a masło dodajemy w dość drobnych kawałkach), montujemy płaską końcówkę do mieszania (tzw. mieszadło; nie druciki do ubijania i nie hak) i na wolnych, a potem na średnich obrotach kręcimy kilka minut. Powstanie ciasto w grudkach, które dość łatwo doprowadzić do oczekiwanej, plastycznej formy. Kroki z miksera wyglądają jak na zdjęciu poniżej (po ich wykonaniu przeskocz do kroku nr 6):
Jeśli jednak wierzymy w magię kuchni, to robimy tak jak robiła babcia, czyli ręcznie 😉
A moja babcia robiła tak:
- mąkę należy przesiać na stolnicę lub blat,
- masło należy pokroić nożem na drobne kawałki,
- dodajemy: cukier puder (należy go przesiać) , sodę oczyszczoną, proszek do pieczenia, 1 jajko i 3 żółtka,
- ze wszystkich składników powyżej wyrabiamy na blacie lub stolnicy ciasto, dokładnie wyrabiając ręcznie, ponieważ składniki ciasta łączą się ze sobą pod wpływem ciepła rąk,
- ciasto powinno być jak plastelina, jeżeli jest zbyt suche, należy dodać część białek, które pozostało nam z rozdzielania żółtek, jeśli zbyt mokre, dodajemy mąkę,
- po wyrobieniu, ciasto należy schłodzić w lodówce przez około 1 godzinę. Jeśli nie jest za ciepłe, można też od razu zacząć przepuszczać przez maszynkę małymi porcjami, jednak pozostałą część ciasta trzymamy w zamrażarce i podbieramy tyle, ile potrzebujemy,
- w maszynce do mięsa montujemy przystawkę do ciastek – u mnie najlepiej sprawdza się z nożykiem, z dużymi oczkami (oczka takie jak do kiełbas – największe). Trzeba przetestować, kiedy maszynka robi ładne, dość zwarte ciastka. Być może trzeba usunąć nożyk, może normalne oczka. Na szczęście nieudane ciastka lądują znowu w maszynce i nic się nie marnuje 😉
- prawą ręką wciskamy ciasto do maszynki, a wychodzące ciastka przyjmujemy na lewą dłoń, następnie odrywamy ruchem do góry i kładziemy na posmarowaną margaryną blaszkę umieszczoną pod maszynką – wymaga trochę sprytu, ale można bardzo szybko całą blaszkę ciastek przekręcić bez zatrzymywania. Tempo powstawania ciastek regulujemy siłą wcisku, a nieudane ciastka wrzucamy z powrotem do maszynki,
- jeżeli podczas wyciskania ciastek widoczny jest tłuszcz, to znaczy, że ciasto jest za ciepłe, należy wyjąć ciasto z maszynki i schłodzić kilka minut w zamrażarce,
- wkładamy blachę z ciastkami na najniższą półkę piekarnika i pieczemy w temp 180 st. z termoobiegiem 12-13 minut (do zarumienienia). W czasie pieczenia przygotowujemy kolejną blaszkę,
- ciastka muszą ostygnąć i pod lekkim przykryciem odpocząć. Najlepsze są dopiero następnego dnia wieczorem (ach, to magiczne „przygryzanie”),
- ciastka należy przechowywać w metalowych pudełkach z ubiegłego stulecia 😉
hmm… zamoczone w herbacie z cytryną… totalny odjazd!
Wzorek podstawowy nr 3 – „korona”
Ciastka ze wzoru nr 5 – „piła”
Ciastka ze wzoru nr 4 – „litera B”
Frutta
A wyjdą te ciastka jeśli zrobię je bez tej maszynki, tylko użyję zwykłych foremek, np. do pierników? 😉
Radek
Oczywiście!
wystarczy ciasto rozwałkować i wyciskać foremkami czy szklankami.
Można też rozwałkowane ciasto pociąć nożem np w romby
Daria
Smak dzieciństwa gdy przychodziłam do babci w weekendy, zawsze mi je piekla dzień przed, zamoczone w herbatce z cytrynka obłęd!!! Teraz bede piekla synkowi! 😈💞💞
Jasia
Wyglądają bardzo apetycznie:)))
Iwona
Robiłam już je dwa razy – podwójna porcja! Znikają w krótkim czasie. Kruche i pyszne.
Iza
Czy koniecznie potrzebna soda?
Radek
Dobre pytanie. Przepis jest od mojej babci, która aktualnie piecze ciasteczka dla ekipy w niebie, ale poszukałem w necie i wygląda na to, że może mieć to jednak znaczenie, ze względu na początkową szybkość działania sody, a następnie równomierność w czasie działania proszku do pieczenia. Proszek do pieczenia zawiera dodatkowo kwasy pozwalające działać sodzie podczas spulchniania. Być może proporcja soda-kwas w proszku do pieczenia jest niewłaściwa, stąd dodatkowa soda.
Henryk
Dziekuje!
Wszystko wyglada smacznie i pieknie. Jednak ja chcialbym upiec te siasteczka aby nie byly kruche, lecz twarde. Takie lubie.
Dziekuje za porade
Pozdrawiam
Babcia
Miły Henryku, wystarczy nie zamykać w słoju i stwardnieją – wyschną.
Jeśli za mało twarde – weź mniej proszku do pieczenia lub sody.
Ewa
Nakręcilam się na te ciasteczka, pieke je często i rzeczywiście znikają bardzo szybko. Faktycznie smak dzieciństwa. Dziękuję, Panie Radku
Ewa
gość
czy sa kruchge czy twardawe
Radek
Te ciasteczka są kruche, dosyć delikatne. Żeby wyszły twardsze, należy użyć zwykłego cukru (zamiast pudru) i nie przesiewać mąki. Ponadto, nie używać nożyka w maszynce.
Ania
dodałam do Pana przepisu cynamon – ciastka wyszły obłędne 🙂
Ewelina
Te ciasteczka są mega moja mama i babcia zawsze robiły je w dni poszednie a na swięta grały głowną rolę na stole dla dzieci w tym roku i ja planuje zrobić ciasteczka dla swoich pociech pozdrawiam 😉😉😉
Krystyna
Super wyszły, kruche, delikatne, znikają zanim upiekę następna blaszkę.
Betinka
Wczoraj zrobiłam ciasteczka z tego przepisu. Są kapitalne. Przepis przepisuję do mojego zeszytu.Ciastka testowane przez całą rodzinę..wszyscy zachwyceni.
Dodatkowo do jednej porcji dodałam cynamon, a do drugiej kakao, część pozostawiłam jasnego ciasta.
Sylwia
A czy można użyć papieru do pieczenie zamiast wysmrowanej blachy?
Radek
oczywiście, metoda smarowania, to oryginalny sposób babci… w jej czasach nie było papieru do pieczenia.
Bianka
Piekłam, wyszły pyszne , kruchutkie. Polecam ten przepis 😋
gosia021958
Używa się tylko nożyka czy sitka również.
Radek
Sitka również, ale trzeba spróbować, czy normalne oczka, czy te większe
Monika
Jeśli wieczorem zrobię ciasto, a ciasteczka dopiero rano to tez wyjdą pyszne, czy jednak za długo w lodówce?
Radek
Jasne, że można! Ciasto kruche można trzymać w lodówce nawet 4 dni, można je też zamrozić.
demonika
Dzień dobry, spisałam przepis chociaż jeszcze nie testowałam. Pytanko takie mam, czy ktoś próbował do kształtu nr 4 (litera B) dać dżem? Za komuny były takie ciastka… No i ten dżem to przed czy po upieczeniu? Jaki- w sensie konsystencji? Dziękuję
Smakowitych wypieków
Radek
Jasne, z litery B wychodzą gładsze ciastka, mogą robić wrażenie nieco twardszych
Wiola
Witam ja mam taką stara maszynkę taka jak Pani na zdjęciu.. Mam pytanie nożyk i sitko trzeba wyjąć z maszynki. Proszę o odpowiedź.
Radek
Sitko musi zostać, bo bez sitka nie uda się skręcić tej przystawki, jednak czasami zmieniam sitko na te duże oczka (miałem je jak kupowałem) – takie jak do kiełbas. Nożyk zwykle zostawiam, ale też zdarzało mi się bez nożyka. Aktualnie uważam, że najważniejsze, żeby ciasto było chłodzone. Sitko i nożyk mają wówczas drugorzędne znaczenie.
Krzysztof B
Mieszkam w USA. Kilka razy wspominałem mojej żonie, że gdybym miał tę końcówkę do maszynki, to zrobiłbym super ciastka. Kupując online maszynkę do tarcia ziemniaków (świetną zreszto) trafiłem na końcówkę do robienia ciastek i zacząłem pięć. Ileż to wspaniałych wspomnień z Polski przy robieniu tych ciastek ! A najważniejsze. PRZEPIS. Twój jest super ! Dzięki serdeczne.
Radek
Dzięki, a za przepis podziękowałbym babci, ale niestety babcia gotuje już dla innej ekipy gdzieś tam, wysoko 🙂
Faktycznie z tą przystawką do ciastek jest problem nawet w dzisiejszych czasach, kiedyś były one dodawane do ręcznych maszynek,
produkowanych w latach ’50. Maszynka z przystawką była w każdym domu.
Przez jakiś czas nie miałem tej przystawki, wtedy robiłem ciastka z takich wyciskanych foremek-wzorów. Zresztą do dzisiaj jakieś 1/3 ciasta rozwałkowuję na ok.1 cm i wyciskamy rodzinnie różne misie i pieski.
A jeśli chodzi o czasy, to te ciastka tak naprawdę, to przykład uciechy dla dzieci za kommuny: nie było praktycznie słodyczy, więc ciastka czy czekoladę robiło się samodzielnie.
W tym przepisie na ciastka oryginalnie była kostka masła i margaryny, a jak było tak biednie (i masło i cukier „na kartki”), to i na dwóch margarynach robiła te ciastka.
Ale robiłaby tylko na maśle, gdyby miała.
Aga
Czy mozna ciasteczka „zamoczyc” w polewie czekoladowej, mysle , ze bylyby wyborne:)
Radek
O! Niewykluczone!
Bo do tej pory eksperymenty dotyczyły dodawania kakao do części ciasta w celu uzyskania ciastek kakaowych. Ale polewa? Kto wie!
amotka72
Sprawdzone, przetestowane, zjedzone itd. Idealny przepis! Dziękuję.
amotka72
Przepis sprawdzony, ciastka wyszły idealnie. Pyszności:)
Elizka
Są przepyszne , ja daję 80dkg mąki pszennej +20 dkg mąki krupczatki ,ale z samej mąki pszennej też są super
Hanna
Dziekuje za przepis, ciesze sie ze znalazlam. Mieszkam w USA I czesto wspominam the ciasteczka z mojego dziecinstwa robione przez moja mame. Mam maszynke z polski ponad 40 lat ktorej nie uzywalam ale nie mam tych czesci do robienia ciasteczek.czy ktos wie gdzie mozna je kupic ?
Pozdrawiam.
Radek
Tak, przystawka jest bardzo tania (to w końcu dwie aluminiowe blaszki) i trzeba wyszukać „przystawka do ciastek zelmer”. Ale należy zwrócić uwagę na średnicę przystawki, bo są 2 wielkości.
Agnieszka
Dzień dobry, robiłam te ciasteczka z różnych przepisów dużo razy. Dziś pierwszy raz zrobiłam z Pani przepisu. Nie wiem czemu, ciastka po włożeniu do pieca traciły swoj kształt. Robiły się Płaskie i cienkie, jakby rozlewały się. Zastanawiam się co było nie tak
Radek
Do tej pory nikomu się to nie zdarzyło, mogę jedynie podejrzewać, że ciasto było zbyt luźne, może masło było zbyt roztopione. Jak przy ciastach kruchych – masło powinno być zimne.
Agnieszka
Już znam przyczynę, zamiast 1 kg mąki dodałam 1/2 🙂 jak ważne jest czytanie przepisów ze zrozumieniem 😉
Radek
🙂
Gabka
Piekę takie od lat, dodaję 3 opakowania cukru waniliowego i sodę zastępuję proszkiem do pieczenia. Po upieczeniu i wystudzeniu dekoruję polewą czekoladową, albo lukrem, posypka kolorowa na górę. Piękne są na świątecznym stole i szybko znikają. Kręcę w ręcznej maszynce do mięsa.
Radek
Tak, ja tutaj cytuję przepis mojej babci, więc starałem się nic nie zmieniać, ale jasne: więcej cukru wanilinowego i proszek do pieczenia zamiast sody, to naturalne modyfikacje tego przepisu.
Niektórzy też do części ciasta dodają kakao i robią ciemniejszą wersję ciasteczek. Można też dodać przyprawę do piernika.
Reni
Rewelacja! Kruchutkie, słodkie i maślane. Skorzystałam z foremek i mieliśmy dodatkową uciechę, bo wyszły bardzo kształtne serduszka, kwiatuszki i gwiazdeczki. Porcja jest bardzo duża, więc przełożyłam ciasteczka do kilku ozdobnych szczelnych słoiczków i … prezenty gotowe!
Marta
Ciastka jak za dawnych lat nic dodać nic ująć…. Rewelacja. Robiłam dzisiaj kolejny raz tylko tym razem zamiast masła dałam margarynę i szklankę smalcu.
sssssssssssssss
co zrobić ,żeby je przechować i aby nie stwardniały ?
Radek
Najlepiej trzymać na półmisku, przykryte folią aluminiową.
Katarzyna
Zamknąć próżniowo w pojemniku. Są genialne. Robię też tak z pierniczkami
Aruś
A czy można masło rozpuścić w garnku na kuchence?
Radek
Do ciastek kruchych masło powinno być zimne. Dlatego je wkrajamy nożem i dlatego ciasto wkładamy do lodówki.
Madzia
Przepyszne, smak dzieciństwa. Podobne piekła moja babcia.
Bardzo dobry przepis.
Elżbieta
Niestety, ale te ciastka są tak dobre, że przy 4 osobowej rodzinie muszę je zawsze robić z podwójnej porcji tzn 2 kg mąki. Przepis wyśmienity.
Radek
Ha, świetnie! I to właśnie magia starych przepisów naszych babć!!!
Łatwo współcześnie dać się zwieść pięknie wyglądającym daniom, z przepisów „celebrytów-kucharzy”, ale po przygotowaniu okazuje się często, że są przeciętne lub zwyczajne niesmaczne.
Jolka
Dzisiaj zrobiłam ciastka z połowy porcji. Dodałam 2 całe jajka .
Ciasteczka świetnie się formowały w maszynce i są bardzo smaczne.
Dziękuję za dobry przepis.
Ala
Ciasteczka są przepyszne , najlepsze. Jadłam takie pyszne u babci i te są właśnie takie.
Ewa
Wczoraj piekłam i dałam pół na pół tłuszczu czyli 250 g masła i 250 g smalcu oraz kilka kropel olejku pomarańczowego i cukier waniliowy. Wyszły super, kruche a zapach pieczonego ciasta rozszedł się po całym domu. Nawet mój mąż wiedział, że piekę maszynkowce bo zapach czuł na klatce schodowej. A i jeszcze jedno… proszę się nie obawiać, smalcu w ogóle nie wyczuwa się w ciastkach. Smalec nadaje im kruchość.